آموزش سیم بندی و رفع ایراد سیستم اعلام حریق

آموزش سیم بندی و رفع ایرادات اعلام حریق + فیلم 

در این مطلب میخواهیم شمار رو با نحوه سیم بندی و عملکرد سیستم اعلام حریق متعارف نقشه نصب زون های ورودی و انواع ایرادهای زون ها رو بررسی کنیم.

برای اینکار ابتدا نیاز به درک درستی از عملکرد سیستم های اعلام حریق و تحلیل اجرایی بر روی مدارهای آن خواهیم داشت.

در سیستم اعلام حریق متعارف ما میتوانیم روی هر زون وردی پنل اعلام حریق تعدادی دتکتور دودی ، تعدادی دتکتور حرارتی و همچنین بی نهایت شاسی و یک مقاومت انتهای خط ۴٫۷کیلو اهم داشته باشیم

جریان مصرفی در تجهیزات اعلام حریق که بر روی زون ها بسته میشوند بسیار پایین و در حدود چند میکروآمپر است. این جریان مصرفی آن قدر پایین است که میتوان از جریان عبوری این تجهیزات صرف نظر کنیم و برای درک بهتر مدارات همه تجهیزات نظیر شاسی اعلام حریق، دتکتور دود و دتکتور حرارت را بصورت یک کلید باز که با یک مقاومت ۴۷۰ اهم سری شده است در نظر بگیریم

مقاومت ۴۷۰ اهم را اصطلاحت مقاومت حریق یا فایر مینامیم .

مقدار مقاومت انتهای خط در برندها ، متفاوت هست؛ ولی تقریبا میتوان گفت مقدار مقاومت حریق ، یک دهم مقاومت انتهای خط است.

یعنی بطور معمول مقدار مقاومت انتهای خط ده برابر مقاومت حریق است.

پس ما برای درک بهتر  رفتار تجهیزات ورودی سیستم اعلام حریق متعارف را به صورت یک مقاومت سری شده با یک کلید باز در نظر میگیریم.

یعنی وقتی کلید باز هست سیستم در حالت عادی میباشد  و وقتی تجهیزات در حالت حریق میروند کلید بسته خواهد شد

انواع حالت زون ها در سیستم اعلام حریق متعارف 

در سیستم اعلام حریق متعارف چهار حالت برای زون ها اتفاق می افتد .

۱- حالت عادی یا نرمال

۲- حالت حریق یا فایر

۳- حالت خطای اتصال کوتاه

۴- حالت خطای اتصال باز

که این چهار وضعیت را یک به یک بررسی میکنیم

۱- حالت عادی

در حالت عادی یعنی مدارهای ورودی هیچ اشکالی نظیر اتصال کوتاه یا اتصال باز وجود ندارد ، دتکتور ها و شاسی ها در حالت نرمال عملکرد خود هستند و با توجه به اینکه جریان ناچیزی از آنها عبور می کند میتوانیم بدین شکل در نظر بگیریم که اصلا این تجهیزات در مدار وجود ندارند . و در نتیجه ، چیزی که مرکز کنترل در دو سر خود می بیند مقدار مقاومت انتهای خط هست و هیچ یک از چراغهای زون پنل اعلام حریق روشن نیست و زونهای حالت عادی دارند .

۲- حالت حریق

وقتی یکی از تجهیزات ورودی نظیر دتکتورها یا شاسی ها فعال شده باشد ، مثل این است که  کلید داخلی از حالت باز به حالت بسته  تغییر وضعیت میدهد و در نتیجه مقاومت حریق در دو سر زون دیده میشود .

از آنجایی که مقدار مقاومت حریق ۴۷۰ اهم و یک دهم  مقاومت انتهای خط است، جریانی که از مقاومت حریق عبور می کند ، ده برابر بیشتر میشود .و در نتیجه پنل اعلام حریق تنها مقدار مقاومت حریق این زون را در دو سر خود می بیند. و پنل شرایط حریق را تشخیص میدهد و چراغ قرمز رنگ حریق زون روی کنترل پنل اعلام حریق روشن میشود .

نکته اینکه اگر مرکز کنترل شرایط حریق را تشخیص دهد و بعد از آن هر گونه ایرادی از قبیل اتصال کوتاه یا مدار باز رخ دهد . چون وضعیت حریق اهمیت بالاتری دارد پنل در وضعیت حریق آن زون قفل میماند .

۳- حالت خطای اتصال کوتاه

وقتی در مسیر زون اتصال کوتاه رخ دهد تمام جریان از مسیر اتصال کوتاه عبور میکند و با توجه به مقاومت تقریبا صفر این مسیر، جریان بسیار بالایی از آن می گذرد. مرکز کنترل متوجه عبور جریان بیش از حد در ورودی زون شده و آن را به عنوان خطا شناساییمیکند و چراغ زرد مربوط به خطای آن زون بر روی مرکز کنترل روشن میشود.

با توجه به اینکه تمامی جریان از مسیر اتصال کوتاه عبور می کند، تغذیه دو سر هیچیک ازتجهیزات ورودی آن زون برقرار نیست. پس تمامی تجهیزات غیرفعال شدهو در صورت بروز حریق هیچ واکنشی نشان نمی دهند.در خصوص حالت اتصال کوتاه، فرقی نمیکند که این اتصال در کجای مسیر زون (ابتدا، انتها یا وسط زون) باشد. درهرصورت تمام تجهیزات آن زون غیر فعال میشوند .

در نظر داشته باشید که حالت اتصال کوتاه زون، بدترین حالتی است که ممکن است برای زون ها اتفاق بیفتد. چون جریان بسیار بالایی از مسیر زون عبور میکند و ممکن است به مرکز کنترل صدمه بزند. البته مدار داخلی اغلب مراکز کنترل، در برابر اتصال کوتاه ایزوله هستند. ولی باید در نظر داشت که با وجود ایزوله بودن ورودی های زون مرکز کنترل های متعارف، باید سریعا این شرایط اتصال کوتاه رفع شود. چون در صورت باقی ماندن زون در حالت اتصال کوتاه به مدت طولانی و عدم رفع این مشکل، ممکن است عملکرد مرکز کنترل دچار اختلال شده یا مدار داخلی آن صدمه ببیند.

۴- حالت خطای اتصال باز

در صورت بروز قطعی در مدار، مسیر جریان عبوری از مقاومت انتهای خط، اتصال باز شده و جریان عبوری از مدار زون صفر میشود. با صفر شدن جریان عبوری از مدار زون، مرکز کنترل متوجه این وضعیت شده و چراغ زرد رنگ حالت خطای مربوط به آن زون، بر روی مرکز کنترل فعال می شود.

در وضعیت اتصال باز سه حالت زیر ممکن است وجود داشته باشد

۱ – اتصال باز ابتدای مدار باشد

۲ – اتصال باز مابین مدار باشد

۳ – اتصال باز انتهای مدار باشد

که به بررسی این سه وضعیت میبردازیم  

اگر  اتصال باز، ابتدای مدار زون به وجود بیاید تغذیه هیچ یک از تجهیزات ورودی تأمین نخواهد شد. پس تمامی تجهیزات ورودی خاموش و غیرفعال میشوند و در زمان خطر و حریق، هیچ عکس العملی از خود نشان نمیدهند .و چراغ زرد رنگ روی پنل اعلام حریق روشن میشود.

اگر قطعی در بین مدار زون و در میان تجهیزات به وجود بیاید  تغذیه تجهیزات تا قبل از قطعی برقرار میباشد  و تغذیه تجهیزات نصب شده بعد از محل قطعی، برقرار نخواهد بود. بنابراین تجهیزاتی که پس از بروز قطعی در مدار وجود دارند، تماما خاموش و غیرفعال باقی می مانند و در زمان خطر و حریق، فعال نخواهند شد. همچنین با توجه به برقرار بودن تغذیه تجهیزات قبل از قطعی، درصورتی که آنها حریقی را حس کنند، فعال خواهند شد و به دلیل اینکه حالت حریق بر حالت خطا اولویت دارد، زون مربوطه به حالت حریق رفته و چراغ قرمز مربوط به آن زون بر روی مرکز کنترل فعال خواهد شد.

و اگر قطعی در انتهای مدار زون یعنی قبل از مقاومت انتهای خط به وجود بیاید  تغذیه تمامی تجهیزات ورودی برقرار خواهد بود. ولی از آنجایی که هیچ جریانی از مقاومت انتهای خط عبور نمیکند و مقاومت انتهای خط در دوسر زون دیده نمیشود ، و چراغ زرد رنگ مربوط به خطای آن زون، بر روی مرکز کنترل فعال می شود. اما با توجه به برقرار بودن تغذیه تجهیزات ورودی، درصورتی که تجهیزات ورودی حریقی را حس کنند فعال خواهند شد و به دلیل اینکه حالت حریق بر حالت خطا اولویت دارد، زون مربوطه به حالت حریق رفته و چراغ قرمز مربوط به آن زون بر روی مرکز کنترل فعال میشود.

خطای پلاریته معکوس :

این خطا معمولا در هنگام نصب و راه اندازی اولیه سیستم اعلام حریق و یا در هنگام تغییرات و یا تعمیرات اتفاق می افتد و چنانچه جای سیم های مثبت و منفی جا بجا شود پنل اعلام حریق اعلام خرابی میکند و چراغ زرد رنگ روی پنل روشن میشود .

نظر آقای علیرضا دهقانی از خوزستان