معرفی دتکتور مونوکسید کربن

مونوکسید کربن چیست و چرا باید در مورد آن نگران بود؟

مونوکسید کربن گازی سمی و خطرناک بوده و چون بدون بو و مزه و غیرقابل دیدن می باشد، اغلب آن را قاتل خاموش می نامند. استنشاق هوای آلوده به گاز مونوکسید مانع از اکسیژن رسانی به بافت های بدن شده و می تواند موجب آسیب های مغزی گردد. در محیط های بسته نظیر آشپزخانه، دفتر کار، خودرو کاروان و قایق تفریحی، تجمع حتی مقدار کمی از گاز CO می تواند خطرناک باشد.

این راهنما را با اعضای خانواده بصورت دوره ای مطالعه نموده و عملکرد خود را در شرایط اضطراری مرور نمایید. هرگز اعلام خطر دستگاه هشدار دهنده گاز CO را نادیده نگیرید. دستگاه هشدار دهنده گاز CO به گونه ای طراحی شده تا شما را از حضور گاز CO قبل از شرایط اضطراری که بیشتر افراد دچار علائم مسمومیت می شوند با خبر نماید و این فرصت را به شما می دهد تا با آرامش کامل بتوانید مشکل را برطرف نمایید.

افرادی از خانواده را که علائم مسمومیت دارند شناسایی نمایید، در بیشتر موارد گزارش شده از مسمومیت با گاز CO افراد قربانی با وجود آگاهی به حال بدخود قادر به حفاظت از خود و خروج از ساختمان و یا ختی دریافت کمک نبوده اند.

کودکان و حیوانات خانگی آسیب پذیرترین گروه در ابتلا به مسمومیت با گاز CO هستند. شما باید توجه بیشتری را معطوف افراد آسیب پذیر خانواده در جهت حفاظت آنها از قرار گرفتن در معرض گاز CO نمایید، زیرا این افراد در مقایسه با افراد سالم بزرگسال در زمان کوتاهتری علائم مسمومیت را از خود نشان می دهند.

علائم مسمومیت با گاز CO

مسمومیت با گاز CO دارای علائم متعدد زیر می باشد که بایستی  برای اعضای خانواده شرح داده شوند.

• علائم خفیف : سردرد خفیف، تهوع، استفراغ، کوفتگی بدن (که اغلب مشابه علائم آنفولانزا می باشند).
• علائم متوسط : سردرد شدید، خواب آلودگی، گیجی، تپش قلب بالا .
• علائم شدید : بیهوشی، تشنج، مشکلات قلبی و تنفسی ، مرگ.

اگر شما حتی علائم خفیف مسمومیت با گاز CO را داشتید، حتما با پزشک مشورت نمایید.

• سطح خطرناک : وقتی فرد دچار علائم مسمومیت با گاز CO بوده و مقدار غلظت گاز، بالای 100PPM باشد. در چنین شرایطی بایستی به شخص مصدوم بصورت اورژانس رسیدگی شود.
• سطح زیاد : وقتی غلظت گاز CO بالای 100PPM بوده و کسی علائم مسمومیت را نداشته باشد. در این شرایط نیز بایستی به سرعت وارد عمل شد.
• سطح متوسط : وقتی غلظت گاز CO بین 50PPM تا 100PPM باشد. در این شرایط بایستی نگران  وضعیت هوای داخل خانه بود و آن را نیاید نادیده گرفت.
• سطح کم : وقتی غلظت گاز CO کمتر از 50PPM باشد. در این شرایط توصیه می شود که وسیله گرمایشی معیوب را که موجب انتشار گاز CO می شود را شناسایی و نسبت به رفع عیب آن اقدام نمایید.

منابع احتمالی تولید گاز مونوکسید کربن:

در خانه شما وسایل گرمایشی و پخت و پز منبع اصلی تولید گازCO

می باشند. همچنین خودروهایی که در پارکینگ روشن هستند نیز منبع خطرناکی برای تولید گاز CO می باشند.

گاز مونوکسید کربن محصول احتراق مواد سوختنی نظیر گاز شهری ، گاز کپسول ، نفت ، بنزین ، گازوئیل ، پارافین ، زغال سنگ ، زغال چوب ، چوب و … می باشد.

لذا هر وسیله ای که با سوخت کار می کند و دارای عملکرد معیوب بوده، یا به طور صحیح نصب نشده و یا دارای دودکش مناسب نمی باشد، میتواند منبع انتشار گاز CO در محیط زندگی شما باشد. برای مثال:

• آبگرمکن، بخاری دیواری و زمینی، بخاری سیار، شومینه، موتور خانه، اجاق گاز، لباس خشک کن گازی، اجاق با سوخت چوب، گرم کننده های سونا و استخر.
• دودکش مسدود و گرفته ، دودکش پوسیده و یا جدا شده.
• خودروها و تجهیزات احتراق داخلی، نظیر ژنراتور برق که در پارکینگ سرپوشیده یا روباز، چسبیده به خانه و یا در مجاورت خانه روشن هستند.
• کباب پز یا منقل که در محیط بسته استفاده شود.
•  دود سیگار نیز گاز CO را به هوای تنفسی شما می افزاید.

شرایطی که می تواند موجب انتشار گاز CO شود.

 

شرایط زیر نیز می توانند بطور موقتی موجب انتشار گاز CO در محیط خانه شوند:

• پس زدن دود در دودکش، ناشی از شرایط جوی بیرون از خانه نظیر جهت وزش باد و سرعت آن.
• همچنین سنگین بودن هوای داخل دودکش نیز مانع از خروج دود می گردد که عمدتاً در هوای سرد و مرطوب و وقتی وسیله گرمایشی تازه روشن شده است انفاق می افتد.
• فشار منفی ناشی از بکارگیری اگزوز فن ها.
• استفاده همزمان از چندین وسیله گرمایشی در محیط بسته و کوچک.
• دودکش آبگرمکن، موتورخانه و لباس خشک کن گازی که در اثر لرزش دستگاه به تدریج در جای خود لق شده اند.
• دودکش غیراستاندارد و غیر متعارف که شرایط فوق را تشدید می کند.
• استفاده طولانی مدت از وسایل گرمایشی بدون دودکش نظیر اجاق گاز و فر و بخاری سیار .
• وارونگی دما (اینورژن) که موجب انباشته شدن گازهای ناشی از احتراق در مجاورت زمین می گردد.

آشنایی با دستگاه هشدار دهنده گاز مونوکسید کربن :

توانایی ها و محدودیت ها

دستگاه هشدار دهنده گاز مونوکسید کربن، وجود گاز سمی CO را در محیط خانه و قبل از اینکه اعضای خانواده دچار مسمومیت بشوند اطلاع می دهد.

این اطلاع رسانی به موقع خواهد بود اگر شما دستگاه را مطابق با دستورالعمل مندرج در این برگه راهنما در محل صحیح ، نصب و به درستی از آن نگهداری نمایید.

از آنجا که مسمومیت با گاز مونوکسید کربن تدریجی می باشد،

استنشاق طولانی مدت غلظت کم این گاز می تواند علامتی مشابه استنشاق کوتاه مدت غلظت بالای آن را به همراه داشته باشد. لذا عملکرد دستگاه هشدار دهنده گاز  CO تابعی از « زمان و غلظت گاز» می باشد.

به عبارت دیگر هر چه مقدار گاز CO در هوا بیشتر باشد، دستگاه زودتر به صدا در آمده و اعلام خطر خواهد نمود.

دستگاه هشدار دهنده گاز CO ، تنها شما را از وجود گاز مونوکسید کربن مطلع می نماید. این دستگاه از انتشار  گاز CO جلوگیری نمی کند و یا عیب وسیله گرمایشی شما را برطرف نمی سازد.

بنابراین چنانچه دستگاه، اعلام خطر نمود و شما با باز کردن در و پنجره موجب تهویه هوای داخل شدید، دستگاه نیز با از بین رفتن انباشتگی گاز CO در فضای خانه، بیصدا می گردد.

اما مشکل شما بطور موقتی برطرف شده و خطر همچنان باقی است لذا حیاتی است که منبع انتشار گاز CO را شناسایی و در جهت تعمیر آن اقدام نمایید.

دستگاه هشدار دهنده گاز CO نیز محدودیت هایی دارد و مانند هر وسیله الکترونیکی دیگر کاملاً بی عیب نیست. طول عمر این دستگاه ها نامحدود نمی باشد، گرجه دستگاه ، خود را بطور مداوم تست می کند. اما شما باید دستگاه را بطور هفتگی تست نمایید زیرا ممکن است دستگاه از کار افتاده باشد.

اگر دستگاه عملکرد طبیعی خود را در زمان تست دستی شما نداشت و یا اگر خود دستگاه شما را مطلع نمود که عملکردش با اشکال روبروست فوراً نسبت به تعویض آن اقدام نمایید ، زیرا در این روش دستگاه نمی تواند گاز CO را شناسایی نماید.

دستگاه هشدار دهنده گاز CO تنها زمانی می تواند موثر باشد که حسگر آن در معرض گاز CO قرار گرفته باشد. ممکن است گاز CO در نقاط دیگر خانه انتشار و انباشته شده باشد بدون اینکه دستگاه در معرض آن قرار گرفته باشد میزان غلظت گاز CO در اطراف دستگاه می تواند

تحت تاثیر شرایط زیر تغییر نماید:

• درها و دیگر موانع موجود در خانه
• هوای تازه ورودی از پنجره های باز و یا سایر ورودی های خانه.
• اگر دستگاه هشدار دهنده گاز CO در یک طبقه نصب شده باشد و انتشار گاز CO در طبقه دیگر رخ دهد. ( برای مثال، گاز CO انتشار یافته در موتورخانه ساختمان نمی تواند به دستگاه هشدار دهنده گاز CO نصب شده در طبقه دوم ساختمان و در نزدیکی اتاق خواب ها برسد)

بنا به دلایل فوق توصیه می شود تا برای تامین امنیت کامل خانواده خود دستگاه هشدار دهنده گاز CO را در هر طبقه از خانه نصب نمایید. دستگاه هشدار دهنده گاز CO را نباید برای شناسایی گاز طبیعی(متان)، گاز پروپان، گاز بوتان و یا هر سوخت دیگری استفاده نمود.

دستگاه هشدار دهنده گاز CO را دور از دسترس کودکان قرار دهید و فرزندان خود را از خطرات مسمومیت با گاز CO آگاه نمایید.

 

مکان های نصب دستگاه دتکتور مونوکسید کربن :

وقتی مکانی را جهت نصب دستگاه دتکتور مونوکسید کربن مناسب تشخیص دادید، اطمینان حاصل کنید که صدای دستگاه از داخل اتاق خواب ها شنیده خواهد شد. مکان های زیر جهت نصب دستگاه توصیه می شود:

• اگر تنها یک دستگاه هشدار دهنده گاز CO را برای خانه خود خریداری نموده اید، آن را در نزدیکی اتاق خواب ها نصب نمایید و آن را در زیرزمین یا موتورخانه قرار ندهید.
• در صورت داشتن وسیله گرمایشی در اتاق خواب خود، شما باید دستگاه هشدار دهنده گاز CO را در آن اتاق نصب نمایید.
• توصیه می شود دستگاه هشدار دهنده گاز CO را در هر طبقه از منزل خود نصب کنید.
• اگر وسیله گرمایشی در اتاقی که کمتر در آن تردد دارید قرار دارد (مانند اتاق آبگرمکن) دستگاه هشدار دهنده گاز CO را بیرون آن اتاق نصب نمایید تا صدای دستگاه به راحتی در محیط خانه قابل شنیدن باشد.
• در صورت نصب دستگاه بر روی دیوار آن را بالاتر از سطح دسترسی کودکان قرار دهید. در هر حال تحت هیچ شرایطی به کودکان خود اجازه بازی، جابجایی و یا دستکاری دستگاه هشدار دهنده گاز CO را ندهید.
• دستگاه هشدار دهنده گاز CO را در جایی نصب نمایید که صفحه نمایشگر یا چراغ های آن به راحتی قابل رؤیت باشد.
• در ساختمان هایی که سیستم گرمایشی آنها به صورت موتورخانه مرکزی می باشد، پس از شناسایی محل عبور دودکش موتورخانه نصب دستگاه هشدار دهنده و گاز CO در اتاق های واقع در مجاورت محل عبور دودکش ضروری است.
• خودروهای روشن در پارکینگ منبع انتشار گاز CO با غلظت بسیار بالا می باشند، لذا در واحدهای مسکونی آپارتمانی واقع در مجاورت پارکینگ ، نصب دستگاه هشدار دهنده گاز CO توصیه می گردد.

 

مکان هایی که باید از نصب دستگاه دتکتور مونوکسید کربن اجتناب نمود :

مهم: انتخاب مکان نامناسب برای نصب دستگاه هشدار دهنده گاز CO می تواند روی قطعات حساس آن تاثیر بگذارد.

به منظور جلوگیری از خرابی دستگاه و عملکرد بهتر آن و همچنین جلوگیری از  بوق زدن بی دلیل دستگاه موارد زیر را رعایت نمایید:

• دستگاه هشدار دهنده گاز CO را خارج از ساختمان نصب نکنید.
• دستگاه را در آَشپزخانه که موجب تماس حسگر دستگاه با مواد آلوده کننده و نهایتاً خرابی آن می شود، نصب نکنید.
• دستگاه را در معرض گردو غبار قرار ندهید زیرا موجب مسدود شدن ورودی حسگر و نهایتاً از کار افتادن دستگاه می شود.
• دستگاه را در نزدیکی محل نگهداری موادی نظیر رنگ، تینر، چسب، پولیش، اسپری، شوینده ها و سایر مواد شیمیایی نصب نکنید.
• دستگاه را در مکان هایی که دمای آن کمتر از -10 و یا بیشتر از +45 درجه می باشد نظیر ایوان و زیر شیروانی نصب نکنید.
• دستگاه را در معرض تابش مستقیم نورخورشید نصب نکنید.
• دستگاه را در مکان خیس و مرطوب مثل حمام نصب نکنید.
• دستگاه را در نزدیکی لوله اگزوز خودرو نصب نکنید زیرا باعث خرابی دستگاه می شود.
• دستگاه را در فاصله کمتر از دو ونیم  متر از وسایل گرمایشی و پخت و پز نصب نکنید تا از بوق زدن بی مورد جلوگیری شود.
• دستگاه را در نزدیکی در، پنجره و یا هر مکانی که فضای داخل ساختمان را به فضای آزاد بیرون متصل می کند نصب نکنید.
• دستگاه را در کنج دیوار و سقف و یا در بالاترین قسمت سقفهای شیبدار اتاق نصب نکنید. هوای این قسمت از اتاق تقریباً ساکن بوده و انتشار گاز CO به این فضا با تاخیر صورت می گیرد. در این حالت دستگاه نمی تواند شما را به موقع از وجود گاز CO مطلع نماید.
• دستگاه را در نزدیکی باتری های بزرگ و از نوع تَر قرار ندهید.

 این باتری ها از خود گازهایی متساعد می کنند که موجب کاهش عمر دستگاه می گردد.

• ورودی های دستگاه را مسدود نکنید.

دستگاه را پشت پرده، اثاثیه منزل و یا هر وسیله ای که جریان هوا را به سمت دستگاه مسدود می کند، نصب نکنید.

چند نکته در مورد نگهداری هشدار دهنده های CO

به منظور حفظ دستگاه در شرایط نرمال خود، نکات زیر را رعایت نمایید:

• هفته ای یکبار با فشردن دکمه test از سالم بودن دستگاه اطمینان حاصل نمایید.
• هر ماه با استفاده از جاروبرقی، گردوغبار جمع شده روی سطح دستگاه را برطرف کنید.
• هرگز از شوینده ها برای تمیز کردن سطح دستگاه استفاده نکنید.

مواد شیمیایی می توانند به طور موقت سنسور را آلوده سازند و یا این که دستگاه را به طور دائمی از کار بیاندازند.

• از اسپری کردن رنگ، خوشبو کننده ها، حالت دهنده مو و یا هر افشانه دیگری در نزدیکی دستگاه خودداری نمایید.
• سطح دستگاه را رنگ نکنید.

ذرات رنگ، منافذ دستگاه را مسدود می کند و عملکرد طبیعی سنسور آن را مختل می نماید.

• در هنگام تعمیرات داخلی ساختمان و اثاثیه منزل، رنگ آمیزی دیوارها، انجام کاغذ دیواری و استفاده از چسب ، دستگاه را به محل امن برده و در داخل کیسه ای پلاستیکی قرار دهید تا از آسیب های احتمالی و آلودگی حسگر دستگاه جلوگیری شود.

گروهی از مواد که می توانند موجب آسیب دیدگی حسگر دستگاه شده و یا موجب خطا در اندازه گیری غلظت گاز co شوند عبارتند از :

متان، پروپان، ایزوبوتن، ایزوپروپانل، اتیلن، اتانول، الکل، بنزن، تلوئن، اتیل استات، هیدروژن، سولفید هیدروژن و دی اکسید گوگرد.

• همچنین بیشتر اسپری ها، محصولات با پایه الکل، رنگ، تینر، حلال، چسب، اسپری حالت دهنده مو، عطر، دود اگزوز خودرو و شوینده ها.