تجهیزات اطفاء حریق
آشنایی با تجهیزات اطفاء حریق شاید موضوع آنچنان جذابی به نظر نرسد اما اگر بدانیم روزی ممکن است همین تجهیزات ما را از خطر مرگ یا سوختگی شدید نجات دهند یا از اموالمان در مقابل خطر از بین رفتن محافظت کنند احتمالا نگاه کنجکاوانهتری نسبت به آنها خواهیم داشت!
آتشسوزیها آنطور که از بیرون دیده میشوند همه شبیه به یکدیگر نیستند. چون منشاء آتشسوزیها و مواد و وسایلی که درگیر حریق میشوند متفاوتند، تجهیزات مختلفی نیز برای مهار آنها به کار میرود. در این مطلب با انواع تجهیزات اطفاء حریق آشنا میشویم.
تجهیزات اطفاء حریق FM200
تجهیزات اطفاء حریق FM200 که با نام HFC227ea هم شناخته میشود یکی از تجهیزات بدون آّب اطفاء حریق است که به سرعت در عرض ۱۰ ثانیه میتواند آتش را مهار و آن را خاموش کند. این سیستم اطفاء حریق جزء سیستمهای امن محسوب میشود که گاز آن نیز برای محیط زیست خطرناک نیست.
یک تصور غلط رایج وجود دارد که گاز FM200 برای اطفاء حریق، اکسیژن را کاهش می دهد که این درست نیست! FM200 یک گاز مهارکنندهی مصنوعی / شیمیایی است و آتش را با حذف رادیکال های آزاد یا عناصر گرما از مثلث آتش. (اکسیژن، حرارت و مادهی سوختنی) از بین می برد.
تجهیزات اطفاء حریق آتشنشانی
تجهیزات متعددی در این سیستم مورد استفاده قرار میگیرند شامل: پمپ های مخصوص اطفای حریق، نازل، اسپرینکلر و تجهیزات نظارتی که بخش مهمی از این تجهیزات اطفاء حریق آتشنشانی پمپها هستند.
پمپهای آتشنشانی:
کاربرد برخی پمپهای آتشنشانی برای زمانی است که فشار تغذیه آب عمومی برای فعال کردن اسپرینکلرها خیلی کم بوده و یا انشعاب آب عمومی تامین نشود.
پمپهای آتش نشانی به چهار نوع مختلف تقسیم میشوند:
- پمپهای سانتریفیوژ تک طبقه افقی Horizontal End Suction Centrifugal Pump
- پمپهای عمودی خطی Vertical In-Line Pump
- پمپهای اسپلیت کیس یا همان پمپ های دو مکشه Horizontal Split-Case or Double Suction Centrifugal Pump
- پمپ های عمودی توربینی Vertical Turbine Pump
انواع ایستگاههای آتشنشانی
شاید برایتان جالب باشد بدانید که ایستگاههای آتشنشانی هم انواع مختلفی دارند. این ایستگاهها با توجه به نوع تجهیزات، تخصص و وظایف نیروهای آتش نشانی و منطقه مربوطه به سه نوع مختلف تقسیم میشوند:
- ایستگاههای حریق (تک منظوره)
- ایستگاههای حریق و نجات (دو منظوره)
- ایستگاههای پشتیبانی (سه منظوره)
ایستگاههای حریق با داشتن خودروهای پیشرو، پسرو، لوله کشی و تانکر آب، وظیفهی اطفاء حریق را به عهده دارند. البته باتوجه به تجهیزات پیشرفتهای که در اختیار دارند بعضاً امکان رسیدگی به سایر حوادث را نیز دارند.
ایستگاههای حریق و نجات نه تنها خودروها و لوازم اطفاء حریق را دراختیار دارند بلکه تجهیزات تخصصی و پرسنل آموزش دیده برای امداد و نجات تخصصی در زمینه حوادثی چون سیل، زلزله، آوار، چاه و… نیز دارند.
ایستگاههای پشتیبانی هم برای پشتیبانی از این دو ایستگاه هستند تا در صورت نیاز به محل حادثه بروند. ماشینها و تجهیزات آتشنشانی و سنگین و فوق سنگین در ایستگاههای پشتیبانی نگهداری میشوند.
خودروهای بالابر، جرثقیل، خودروی نورافکن، لودر، نردبان سنگین، خودروی حمل دستگاه تنفسی، خودروی حمل کف، بیل مکانیکی، تانکرهای سوخت رسان، تریلی های آب و… برخی از تجهیزاتی هستند که در ایستگاههای پشتیبانی نگهداری میشوند.
تجهیزات اطفاء حریق آتشنشانی صنعتی نیز بخش مهمی از تجهیزات آتشنشانی هستند که شامل: کوپلینگ آتش نشانی، شیر هیدرانت آتشنشانی، شلنگهای پیشرفتهی آتش نشانی، گوی ضدحریق، اسپرینکلر، جعبهی آتش نشانی، مانیتور آتشنشانی و … میشود.
خودروهای پیشرو و پسرو چه خودروهایی هستند؟
خودرویی که در زمان اعزام، فرماندهی تیم و آتشنشانان در آن حضور دارند و جلوی سایر ماشینهای اعزام شده حرکت میکند، خودروی پیشرو نامیده میشود که دو کابین دارد و تجهیزات آن شامل مخزن آب، پمپ آتش نشانی، انواع تجهیزات آبرسانی آتش نشانی، انواع تجهیزات هیدرولیکی نجات و… است.
خودروی پسرو یک کابین کمتر از خودروی پسرو دارد و به همین دلیل گنجایش مخزن آب آن بیشتر است. علاوه بر مخزن آب، پمپ و سایر تجهیزات آبرسانی را نیز حمل میکند و توانایی تامین آب عملیات اطفاء حریق را دارد.
تجهیزات اطفاء حریق آتشنشانی یکسری تجهیزات فردی را نیز شامل میشود، از جمله:
- کلاه ایمنی
- لباس کار آتشنشانی
- کفش ایمنی
- ماسک اکسیژن
- دستکش ایمنی
- کپسول آتشنشانی عینک ایمنی
- سیستم تنفس هوای فشرده.
تجهیزات اطفاء حریق اتوماتیک فوم
تجهیزات اطفاء حریق اتوماتیک فوم از چند بخش تشکیل شده است:
- مخزن نگهداری فوم (Bladder Tank)
- دستگاه ترکیب کننده آب و فوم (Proportioner)
- نازل
موثرترین سیستم اطفاء حریق برای سوختهای مایع، سیستم اطفاء حریق اتوماتیک فوم است. یه عنوان مثال انبارهای مایعات قابل اشتعال، آشیانههای هواپیما، مخازن سوخت، سالن های رنگ و… فضاهایی است که در صورت دچار حریق شدن معمولا از سیستم اطفاء حریق اتوماتیک فوم استفاده میشود.
البته کف آتشنشانی هم انواع مختلفی دارد که انتخاب آن بستگی به مواد قابل اشتعال دارد. به طور کلی سیستم اطفاء حریق فوم از سه قسمت فوم غلیظ، آب و هوا تشکیل شده است. اگر این سه با نسبتهای درستی با یکدیگر ترکیب شوند میتوانند با مکانیسمهای مختلفی شامل خنک کنندگی، جداسازی منبع شعله از سطح محصول و خفه کردن آتش، حریق را مهار میکنند.
تجهیزات اطفاء حریق فوم شباهت زیادی به تجهیزاتی دارد که در اطفا حریق با آب از آنها استفاده میشود اما در این سیستم علاوه بر مخازن آب از نازلهای فوم، شیرهای اتوماتیک، پمپها… و مخازن مخصوص فوم استفاده میگردد.
سیستمهای اطفاء حریق فوم ممکن است به صورت دستی (شام انواع مانیتورها، فوم موبایلها، توربکسها، نازلها و…) باشند، یا به طور اتوماتیک (شامل شبکه های اسپرینکلر، فوم چمبرها و…) عمل کنند. نکتهی جالب این است که سیستم های اسپرینکلر که در سیستم های مبتنی بر آب استفاده میشوند یعنی سیستم های تر، خشک، پیشعملگر و سیلابی، نیز میتوانند با افزودن مخازن کف و تجهیزات تخصصی مربوطه به سیستم آب و کف تبدیل شوند.
کف آتشنشانی که در سیستم های اطفاء حریق مبتنی بر آب و کف استفاده میشود، از طریق مخلوط شدن آب با کنسانتره کف در درصدی مشخص تولید میشود که پس از آن هوا به داخل آن دمیده میشود و ساختاری حجیم و شبیه حباب پیدا میکند. این کف میتواند به علت گسترش فراوان، به راحتی بر روی ماده مشتعل شناور شده و مانع از رسیدن اکسیژن و انتشار بخارات حاصل از حریق می شود.